Nowelizacja procedury cywilnej – 2019

Jakiś czas temu na naszym blogu pisaliśmy o powrocie odrębnej procedury gospodarczej dla przedsiębiorców. W ostatnim czasie zmiana ta weszła w życie, a wraz z nią duża nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego. Z uwagi na szeroki zakres wprowadzonych zmian, postanowiliśmy na blogu przedstawić najważniejsze zmiany.

Zmiany w kpc w 2019

• Dwukrotne awizo nie oznacza już prawidłowego doręczenia. Jeżeli obecnie pozwany nie odbierze pozwu, to po dwukrotnym awizo, sąd zobowiążę powoda, aby doręczył pozew za pośrednictwem komornika. Jeżeli w ciągu 2 miesięcy powód nie przedstawi potwierdzenia odbioru pozwu lub dowodu wskazującego aktualny adres pozwanego, postępowanie zostanie zawieszone.
• Obowiązkowa odpowiedź na pozew. Pozwany będzie musiał ustosunkować się do pozwu w zakreśłonym przez sąd terminie – nie krótszym niż 2 tygodnie. Brak odpowiedzi na pozew umożliwi wydanie przez sąd wyroku zaocznego.
• Posiedzenie przygotowawcze. Sąd na początku sprawy ma zachęcać strony do ugodowego załatwienia sprawy. Jeżeli mu się to nie uda, zostanie opracowany plan rozprawy. Ma on zawierać m.in.: określenie żądań stron, spornych faktów, terminy posiedzeń i czynności, kolejność i termin przeprowadzenia dowodów oraz datę zamknięcia rozprawy i ogłoszenia wyroku. W związku z tym, wszystkie twierdzenia i dowody powinny być zgłoszone do czasu zatwierdzenia planu. Niestawiennictwo powoda na posiedzeniu przygotowawczym może prowadzić do umorzenia postępowania.
• Sprawa ma być rozstrzygnięta na pierwszym terminie, a jeżeli to niemożliwe rozprawy mają być wyznaczane dzień po dniu. W sprawie ma być wyznaczanych kilka posiedzień, tylko wtedy, gdy niemożliwe jest np. przeprowadzenie wszystkich dowodów w trakcie jednego terminu sprawy.
• Zarzut potrącenia możliwy tylko wtedy, gdy roszczenie pozwanego wobec powoda jest niesporne, udowodonione dokumentem albo pochodzi z tego samego stosunku prawnego co wierzytelność dochodzona pozwem. W innej sytuacji musi wytoczyć oddzielne powództwo.
• Przeciwdziałanie przedłużania postępowania. Wprowadzono zakaz nadużywania praw procesowych w sposób niezgodny z ich celem. Jeżeli sąd stwierdzi, że takie nadużycie miało miejsce, może zasądzić grzywnę lub koszty sądowe większe, niż wynikałyby z akt sprawy.
• Wprowadzenie odpłatnych uzasadnień do wyroku. Po pierwsze, składając wniosek o sporządzenie uzasadnienie należy wskazać, czy ma to być uzasadnienie pełne, czy tylko dotyczyć tej części wyroku, od której strona zamierza się odwołać. Uzasadnienia mają być krótsze i konkretniejsze. Od wniosku o uzasadnienie będzie pobierana opłata w wysokości 100 zł, która będzie zaliczana na poczet opłaty za drugą instancję, jeżeli strona wniesie odwołanie.
• Apelację należy złożyć bezpośrednio do II instancji. Do tej pory najpierw sąd I instancji badał apelację pod kątem formalnym.
• Podwyżka opłat sądowych. Wzrosły opłaty w postępowaniu cywilnym – głównie w sprawach o roszczenia majątkowe. Zniesione zostały natomiast opłaty w sprawach spornych z ZUS i pracodawcą (do kwoty 50 000 zł).

Kiedy zmiany wchodzą w życie?

Nowelizacja wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia, czyli 7 listopada 2019 roku, z wyjątkiem:

• m.in. przepisów dotyczących wydawania postanowień na posiedzeniach niejawnych, czy zmian w kosztach sądowych w sprawach cywilnych – te wchodzą w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, czyli 21 sierpnia 2019 r.,
• przepisu dotyczącego określenia przez Ministra Sprawiedliwości wzorów  pouczeń, których udzielania na piśmie stronom i uczestnikom postępowania wymaga kodeks postępowania cywilnego, który wchodzi w życie po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia, czyli 7 sierpnia 2020 roku,
• przepisów dotyczących zmian w zakresie elektronicznego postępowania upominawczego, które wchodzą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, czyli 7 lutego 2020 roku.

Podsumowanie

Nie są to wszystkie zmiany, ale staraliśmy się wybrać te najważniejsze. Z całym projektem nowelizacji można zapoznać się na stronie sejmu TUTAJ. Wprowadzone zmiany mają przyspieszyć postępowania sądowe i ułatwić obronę swoich praw pozwanym. Czy tak faktycznie się stanie, z pewnością przekonamy się za kilka miesięcy.