Prawo rodzinne w Polsce, podobnie jak inne dziedziny prawa, nieustannie podlega zmianom, które mają na celu uproszczenie procedur i dostosowanie do dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości społecznej. Z jednej strony, ustawodawcy starają się uprościć procedury, aby obywatele mogli szybciej i łatwiej uzyskać sprawiedliwość, z drugiej zaś, niezmiennie dąży się do precyzyjnego i sprawiedliwego egzekwowania przepisów. W tym kontekście pojawiają się liczne nowelizacje, które wprowadzają zmiany w procedurach rozwodowych, podziale majątku czy w kwestiach dotyczących opieki nad dziećmi. Warto jednak zauważyć, że w tym gąszczu przepisów i ciągłych zmian, łatwo się zgubić i nie nadążyć za wszystkimi nowinkami. Dlatego przygotowaliśmy dla Państwa zestawienie najistotniejszych zmian, które planowane są w najbliższym czasie w zakresie prawa rodzinnego.
1. Postępowanie informacyjne przed rozwodem
Jedną z najbardziej oczekiwanych zmian jest wprowadzenie obowiązkowego postępowania informacyjnego przed złożeniem wniosku o rozwód. Ma ono na celu dostarczenie małżonkom pełnych informacji na temat dostępnych alternatyw dla rozpadu małżeństwa. W ramach tego postępowania, strony będą musiały zapoznać się z możliwością mediacji, terapii małżeńskiej oraz innymi metodami rozwiązywania konfliktów. Celem jest nie tylko obniżenie liczby rozwodów, ale także zmniejszenie wpływu tego trudnego procesu na dzieci oraz całą rodzinę.
Obowiązkowe postępowanie informacyjne będzie obowiązywać przed rozpoczęciem każdego postępowania rozwodowego, niezależnie od tego, czy małżonkowie zdecydują się na dalsze kroki mediacyjne, czy też nie. Wprowadzenie tej regulacji ma na celu obniżenie stresu i emocjonalnego obciążenia, z jakim często borykają się małżonkowie, a także zachęcenie ich do rozważenia alternatywnych sposobów rozwiązania problemów w związku.
2. Opieka naprzemienna jako standard
Kolejną istotną zmianą będzie wprowadzenie preferencji dla opieki naprzemiennej jako domyślnego modelu wychowawczego po rozwodzie. W praktyce oznacza to, że dziecko będzie spędzać równą ilość czasu zarówno z matką, jak i ojcem, co ma na celu zapewnienie równych praw obojgu rodzicom oraz umożliwienie dziecku utrzymania bliskich więzi z obydwoma rodzicami. Zmiana ta jest odpowiedzią na rosnące zainteresowanie i poparcie dla modelu opieki, który pozwala na aktywny udział obojga rodziców w życiu dziecka, nawet po zakończeniu ich małżeństwa.
Wprowadzenie opieki naprzemiennej jako standardu ma również zredukować negatywne skutki rozstania dla dzieci, które często czują się zagubione lub zaniedbane, gdy mają tylko jednego opiekuna. Jednakże w przypadku, gdyby jedna ze stron nie była w stanie sprostać obowiązkom wynikającym z opieki naprzemiennej, sąd będzie mógł zdecydować o innych formach opieki, co daje elastyczność w dostosowywaniu rozwiązania do indywidualnych warunków rodziny.
3. Szybsze przyznawanie alimentów
Coraz głośniej mówi się także o wprowadzeniu procedury szybszego przyznawania alimentów. Dotychczas proces ten bywał czasochłonny i skomplikowany, co wiązało się z długotrwałym oczekiwaniem na wsparcie finansowe dla dzieci. Nowe przepisy przewidują, że w przypadku rozwodów i separacji, decyzje dotyczące alimentów będą zapadać szybciej, a alimenty będą wypłacane niemal natychmiast po postanowieniu sądu. Ma to zapewnić dzieciom natychmiastową pomoc finansową, niezależnie od tego, w jakim stadium znajduje się proces rozwodowy. Nowe rozwiązanie ma również na celu zwiększenie egzekwowalności alimentów, co pomoże w ograniczeniu przypadków, w których jeden z rodziców unika płacenia na rzecz utrzymania dziecka.
4. Zmiany w podziale majątku
Zmiany w prawie rodzinnym obejmą również zasady podziału majątku wspólnego. Przewiduje się uproszczenie procedur związanych z podziałem dóbr po rozwodzie. Dotychczas podział majątku bywał skomplikowany, czasochłonny i kosztowny, zwłaszcza w przypadkach, gdy strony nie mogły dojść do porozumienia. Nowe przepisy przewidują, że sądy będą zachęcały do rozwiązywania tych spraw w drodze mediacji, co pozwoli na szybsze osiąganie kompromisów.