Zmiany w prawie konsumenckim 2022 – dyrektywa Omnibus

Konsumenci są szczególną grupą kupujących, którym na gruncie zarówno unijnych, jak i krajowych przepisów przysługuje szczególna ochrona. W związku z koniecznością dostosowania obowiązujących regulacji do aktualnej sytuacji gospodarczej, unijny ustawodawca wprowadza zmiany w dotychczasowych przepisach. Mają one zagwarantować kupującym większą przejrzystość przy zakupach online, a tym samym zapewnić im lepszą ochronę przed nieuczciwymi praktykami przedsiębiorców. Jakie zmiany w prawie konsumenckim zaczną obowiązywać najpewniej jeszcze w 2022 roku?

W tym artykule zajmiemy się omówieniem najważniejszych z nich. Wynikają one z konieczności dostosowania krajowych przepisów do tzw. dyrektywy Omnibus, a także zmiany polskiej ustawy o prawach konsumenta.

Zapraszamy do lektury.

Zmiany w prawie konsumenckim 2022 – kiedy zaczną obowiązywać?

Dyrektywa Omnibus, a dokładniej dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. obliguje wszystkie państwa członkowskie do dostosowania do niej krajowych przepisów. Choć weszła w życie 7 stycznia 2020 r., jej stosowanie w krajach członkowskich miało rozpocząć się 28 maja 2022 r.

Zmiany wynikające z treści dyrektywy mają zostać implementowane w Polsce na gruncie ustawy o prawach konsumenta. Aktualnie projekt polskiej ustawy skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu. Warto jednak zaznaczyć, że gdy nowelizacja zostanie już ogłoszona w Dzienniku Ustaw, przedsiębiorcy będą mieli jedynie 14 dni na dostosowanie się do nowych realiów i wypełniania nowych obowiązków. W szczególności dotyczą one firm funkcjonujących w środowisku cyfrowym oraz zawierających umowy z konsumentami poza lokalem przedsiębiorstwa.

Zmiany w prawie konsumenckim 2022, czyli najważniejsze regulacje wynikające z unijnej dyrektywy Omnibus

Ogłoszenia o obniżce ceny – ogłaszając obniżkę cen towarów i usług, przedsiębiorca będzie miał obowiązek podania informacji o wcześniej stosowanej cenie, przed zastosowaniem obniżki. „Wcześniej stosowaną cenę” natomiast definiuje się jako cenę stosowaną w okresie, który nie może być krótszy niż 30 dni przed zastosowaniem obniżki. W przypadku produktów, które są w sprzedaży krócej niż 30 dni – obok informacji o obniżonej cenie – trzeba będzie podać także informację o najniższej cenie tego produktu (obowiązującej od dnia jego oferowania do sprzedaży, aż do dnia wprowadzenia obniżki).Takie działanie sprawi, że obniżki będą miały realny wymiar, co ma działać na korzyść konsumentów. Regulacja ta ma również zapobiegać procederom polegającym na sztucznym zawyżaniu cen tuż przed rozpoczęciem promocji.
Opinie o produktach – przedsiębiorcy, którzy wykorzystują opinie i recenzje, razem z nimi będą mieli obowiązek podania informacji na temat sposobu weryfikacji ich autentyczności (czy i w jaki sposób przedsiębiorca zapewnia, że publikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali i nabyli dany produkt). Co więcej, niepodjęcie uzasadnionych i proporcjonalnych kroków w tym kierunku będzie uznawane za nieuczciwą praktykę rynkową. Warto w tym miejscu podkreślić, że w związku z naruszeniem tego wymogu przedsiębiorcy może grozić znacznie surowsza kara.W ten sposób opinie wykorzystywane do reklamy produktów mają stać się bardziej autentyczne. Jednocześnie mają ukrócić nieuczciwe praktyki przedsiębiorców, którzy do tej pory masowo je kupowali.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw. Co jeszcze ulegnie zmianie na gruncie prawa konsumenckiego w Polsce?

Poza dostosowaniem polskich przepisów do unijnych regulacji, projekt ustawy uwzględnia także inne zmiany. W szczególności będą one dotyczyć zawierania umów w nietypowych okolicznościach – gdy chęć ich zawarcia nie wynika z bezpośredniej inicjatywy konsumenta. Jak na przykład:

Zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu do odstąpienia od umowy (czyli w ciągu 14 lub 30 dni), w przypadku zawarcia umowy podczas:
- wycieczki,
- nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo
- podczas pokazu.
Zakaz zawierania z konsumentami umów dotyczących usług finansowych podczas pokazu lub wycieczki. Umowy zawierane w takiej sytuacji będą uznawane za nieważne z mocy prawa i nie będą wywoływać skutków dla konsumenta.
Wprowadzenie możliwości odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość. Chodzi m.in. o tzw. umowy obejmujące abonamenty medyczne.

Rozwiązania te mają pozwolić konsumentom podjąć świadomą decyzję dotyczącą zakupu danego produktu czy usługi.