Z początkiem 2020 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o odpadach. Nakłada ona obowiązek rejestracji w Bazie Danych Odpadowych (dalej: BDO) przez niektórych z przedsiębiorców. Ustawa nie wymienia wprost podmiotów, które podlegają obowiązkowej rejestracji, a jednocześnie nakłada ogromne kary za jej brak. Z tego też względu postaramy się jak najdokładniej wskazać, którzy przedsiębiorcy powinni być zarejestrowani w BDO.
Czym jest BDO?
BDO to system teleinformatyczny, w którym znajduje się baza danych o podmiotach wprowadzających do obrotu produkty i produkty w opakowaniach oraz gospodarujących odpadami. Rejestracjw w BDO ma usprawnić proces zarządzania odpadami w Polsce, m.in. umożliwiając prowadzenie ewidencji odpadów i składanie sprawozdań z gospodarowania odpadami w formie elektronicznej.
Kto podlega rejestracji w BDO? Zasady rejestracji
Na wstępie należy zaznaczyć, że do BDO można trafić na 2 sposoby:
- Automatycznie (w tym przypadku marszałek województwa wpisuje do BDO określone podmioty, o których mowa poniżej).
- Na wniosek (jeżeli nie spełniamy warunków do automatycznej rejestracji, a jednocześnie dotyczą nas inne wymogi z ustawy o odpadach, należy złożyć odpowiedni wniosek.
Rejestracja automatyczna do BDO
Wpisu z urzędu do Rejestru BDO dokonuje marszałek województwa ze względu na miejsce wykonywania działalności.
Obowiązkowi rejestracji z urzędu podlega przedsiębiorca, który uzyskał:
- pozwolenie zintegrowane,
- pozwolenie na wytwarzanie odpadów,
- zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów,
- decyzję zatwierdzającą program gospodarowania odpadami wydobywczymi lub zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych,
- koncesję na podziemne składowanie odpadów.
Wszystkie powyższe podmioty powinny być już zatem wpisane do rejestru BDO.
Rejestracja na wniosek do Bazy Danych Odpadowych
Przed lekturą poniższej listy podmiotów zobowiązanych do rejestracji w BDO, zachęcamy do wypełnienia interaktywnego formularza udostępnionego przez BDO. Ten krótki formularz pozwala określić, czy dana działalność podlega pod BDO.
Na podstawie ustawy o odpadach można wyróżnić następujące obszary i zakresy, w przypadku których złożenie wniosku o wpis do Rejestru BDO jest obowiązkowe:
Oleje, preparaty smarowe, opony pneumatyczne
- Wprowadzanie produktów na terytorium kraju (oleje, preparaty smarowe, opony pneumatyczne);
- Recykling odpadów powstałych z produktów (oleje, preparaty smarowe opony pneumatyczne);
- Odzysk odpadów powstałych z produktów (oleje, preparaty smarowe, opony pneumatyczne);
- Eksport oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa odpadów powstałych z produktów w celu poddania ich odzyskowi lub recyklingowi;
- Organizacje odzysku.
Pojazdy (z wyłączeniem pojazdów historycznych)
- Wprowadzanie pojazdów po raz pierwszy na terytorium kraju;
- Punkt zbierania pojazdów;
- Stacja demontażu;
- Strzępiarka.
Sprzęt elektryczny lub elektroniczny
- Wprowadzanie sprzętu po raz pierwszy na terytorium kraju lub autoryzowani przedstawiciele;
- Zbiórka zużytego sprzętu;
- Zakład przetwarzania;
- Działalność w zakresie recyklingu;
- Działalność w zakresie procesów odzysku innych niż recykling;
- Organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Baterie lub akumulatory
- Wprowadzanie po raz pierwszy na terytorium kraju baterii lub akumulatorów;
- Zakład przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów;
- Podmiot pośredniczący.
Opakowania, odpady opakowaniowe lub produkty w opakowaniach
- Organizacje odzysku opakowań;
- Eksport odpadów opakowaniowych lub/oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa odpadów opakowaniowych;
- Wytwarzanie, eksport, import opakowań lub ich wewnątrzwspólnotowe nabycie lub dostawa;
- Recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych;
- Wprowadzanie po raz pierwszy na terytorium kraju produktów w opakowaniach;
- Eksport produktów w opakowaniach lub/oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa produktów w opakowaniach;
- Organizacja samorządu gospodarczego.
Transport odpadów
- Transport odpadów;
- Działalność w zakresie obrotu odpadami.
Wytwarzanie odpadów bez pozwolenia na wytwarzanie odpadów albo pozwolenia zintegrowanego
- Odpady inne niż wymienione w Rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.
- Odpady w ilościach większych niż wymieniono w Rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.
Zwolnienie z rejestracji w BDO
Wiele przepisów ustawy o odpadach jest bardzo szeroka i mogłoby się wydawać, że prawie każdy powinien zarejestrować się w BDO. Warto zatem zwrócić uwagę na wyłączenia tego obowiązku znajdujące się w ustawie. Do BDO rejestrować nie muszą się:
- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub przedsiębiorcy, którzy w ramach prowadzonej działalności wytwarzają jedynie odpady o składzie i charakterze odpadów komunalnych i objęci są systemem odbioru odpadów komunalnych (np. drobne usługi, działalność administracyjno-biurowa, kancelarie prawne i biura rachunkowe),
- firmy produkcyjne i przemysłowe, które wytwarzają rodzaje odpadów wymienione w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, w ilościach nie większych niż wskazane w tym rozporządzeniu. Chodzi m.in. odchody zwierzęce, odpady kory i korka, odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, gruz ceglany, odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia, drewno, szkło i tworzywa sztuczne.
Odpady komunalne są również zdefiniowane w ustawie:
odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych;
Jak się zarejestrować? Kary w BDO
Jeżeli nasza działalność spełnia wymogi z ustawy o odpadach, należy niezwłocznie złożyć wniosek o rejestrację do BDO. Wszelkie szczegóły dotyczące procedury rejestracji znajdują się tutaj.
Jeżeli zamierzamy dopiero otworzyć działalność, wpis do BDO należy uzyskać przed jej rozpoczęciem. W przeciwnym wypadku może zostać nałożona na nas administracyjna kara pieniężna w wysokości od 5000 zł do 1 mln zł oraz wymierzana przez sąd – kara aresztu albo grzywny.
Dodatkowo wpis do rejestru BDO podlega opłacie 100 zł lub 300 zł – w zależności od wielkości firmy. Opłatę tę należy co rok ponawiać.