25 lipca br. Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której potwierdził, że dokonując z urzędu podziału majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską, wartość nieruchomości wchodzącej w jej skład ustala się z pominięciem wartości obciążenia hipotecznego. Mówiąc prościej, wartość nieruchomości określa się tak, jak by nie było na niej hipoteki.
Stan faktyczny
Małżeństwo nabyło w 2009 r. mieszkanie na kredyt i obciążyło je hipoteką w wysokości 150 000 zł. W chwili rozpoczęcia się sprawy o rozwód zadłużenie wynosiło 114 000 zł, a wartość mieszkania 287 000 zł. Jeszcze przed rozwodem żona wyprowadziła się z mieszkania, jednak tylko ona spłacała raty kredytu.
Orzeczenie sądu I instancji
Sąd I instancji wartość nieruchomości określił, uwzględniając obciążający ją kredyt. Od realnej i aktualnej wartości mieszkania odjął kwotę zobowiązania, a wynik był wartością nieruchomości. Wartość nieruchomości obliczoną w ten sposób następnie podzielił na pół i przyznał spłatę – żonie od męża (który miał stać się jedynym właścicielem mieszkania) właśnie w tej wysokości.
Orzeczenie sądu II instancji
Żona złożyła apelację wskazując, że przy określaniu wartości nieruchomości nie powinno brać się pod uwagę obciążenia hipotecznego. Kwestia była już pośrednio rozpatrywana przez Sąd Najwyższy kilkukrotnie (np. w wyroku I CSK 53/16), jednakże jego stanowisko nie było jednolite. Sąd II instancji zdecydował się zatem skierować pytanie prawne do Sądu Najwyższego.
Uchwała Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał, że przy podziale majątku wspólnego małżonków, obejmującego nieruchomość obciążoną hipoteką, sąd – przyznając tę nieruchomość na własność jednego z nich – ustala jej wartość z pominięciem wartości obciążenia hipotecznego. Sąd Najwyższy podkreślił, że ustalenie wartości nieruchomości w taki sposób (a co za tym idzie, przyznanie odpowiedniej dopłaty jednemu z małżonków, który nie otrzyma nieruchomości), nie wyłącza roszczenia o spłatę kredytu z tytułu hipoteki.