Przedsiębiorcy z prawami konsumenta

Osoby kupujące – zwłaszcza prywatne, nazywane konsumentami – objęte są ochroną ze strony ustawodawcy. W konsekwencji, przysługują im różne prawa, gwarantujące zabezpieczenie przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Wraz z rozwojem sprzedaży, zwłaszcza internetowej, zmienia się pozycja na rynku osób kupujących. Wychodząc temu naprzeciw, od 1 stycznia 2021 roku również niektórzy przedsiębiorcy mogą korzystać z instytucji ochrony konsumenckiej. W dzisiejszym artykule wskażemy, jacy przedsiębiorcy mogą zostać objęci prawami konsumenta.

Sprawdź, czy te prawa przysługują również Tobie. Jakie warunki należy spełnić? O tym wszystkim poniżej.

Kategorie kupujących

Aby w pełni zrozumieć ten temat, zaczniemy od wyodrębnienia czterech głównych kategorii kupujących, a mianowicie są to:

• konsumenci (osoby fizyczne dokonujące zakupów);
• przedsiębiorcy, którzy dokonują zakupów niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (nie pobierają rachunku czy faktury na dane firmowe przedsiębiorcy);
• osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), zawierające umowę bezpośrednio związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą, ale z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla nich charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej;
• przedsiębiorcy, którzy dokonują zakupów bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością.

O ile dwie pierwsze kategorie oraz ostatnia są łatwe do zobrazowania, trzecia wymaga dokładniejszego wyjaśnienia ponieważ to właśnie ona zyska nową ochronę.

Załóżmy, że pani Hanna prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, polegającą na sprzedaży artykułów AGD. Postanowiła kupić mikrofalówkę (która również jest sprzętem AGD) do swojej prywatnej kuchni. Gdy wystąpi awaria mikrofalówki – pani Hania będzie mogła skorzystać z ochrony przysługującej konsumentom ponieważ zakup nie miał dla niej charakteru zawodowego.

Przedsiębiorcy z prawami konsumenta – co się zmieni?

W świetle obowiązujących od 1 stycznia 2021 r. nowych przepisów – uprawnienia konsumenckie – pod pewnymi warunkami (brak zawodowego charakteru umowy) rozszerzone zostały na osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, które są wpisane do CEIDG.

Mogą one korzystać z uprawnień przysługujących do tej pory jedynie konsumentom jeśli:

• osoba fizyczna zawrze umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą,
• ale gdy z treści tej umowy będzie wynikać, że nie posiada dla tej osoby charakteru zawodowego (wynika on w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej).

Od stycznia 2021 roku przedsiębiorcy zarejestrowani w CEIDG, w konkretnych przypadkach mogą korzystać ze zwiększonej ochrony ich praw, w szczególności:

• umowy zawierane z nimi przez sprzedających nie mogą zawierać klauzul niedozwolonych,
• skorzystają z szerszej ochrony przy okazji rękojmi,
• mogą odstąpić od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy w ciągu 14 dni.

Przedsiębiorcy z prawami konsumenta – geneza zmian

Mimo faktycznej zmiany zakresu stosowania przepisów konsumenckich, sama definicja konsumenta nie ulega zmianie. Przedsiębiorca jednoosobowy – mimo przyznania mu charakterystycznych dla konsumenta uprawnień – nie może zostać nazwany konsumentem.

Zgodnie z art. 22 [1] Kodeksu cywilnego:

„Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.”

Konsument traktowany jako słabsza strona umowy, zawieranej z profesjonalistą, prowadzącym działalność gospodarczą. Do tej pory za podmioty profesjonalne uważano także przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Mimo iż w wielu sytuacjach ich wiedza i doświadczenie w zakresie zawierania niektórych umów – niezwiązanych z ich podstawową działalnością – stawiała ich w pozycji zbliżonej do konsumenta.

Podsumowanie

Nowelizacja przepisów ma na celu poprawę sytuacji prawnej osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, które bardzo często dokonując czynności prawnej z innym przedsiębiorcą, posiadają podobną do konsumenckiej świadomość w zakresie towaru, czy usługi będącej przedmiotem umowy. W związku z tym zmiany zmierzające do usunięcia istniejących dotychczas dysproporcji należy uznać za pozytywne rozwiązanie.

Niestety wiąże się ono jednak również z pewnymi trudnościami. Weryfikacja „charakteru zawodowego” może być czasem kłopotliwa i niejednoznaczna. Z pewnością będzie czasem powodem sporów między kontrahentami.