Możliwość samodzielnego badania trzeźwości przez pracodawcę – nowe regulacje prawne

Blog

Samodzielne badanie trzeźwości przez pracodawcę – nowe regulacje prawne. Niektóre zawody, takie jak np. kierowca autobusu, wiążą się ze szczególną odpowiedzialnością. Nietrzeźwość kierowcy lub bycie pod wpływem narkotyków skutkuje nie tylko stworzeniem zagrożenia dla samego kierowcy. Ale również dla pasażerów i innych uczestników ruchu drogowego. Aby uniknąć takich sytuacji i zwiększyć bezpieczeństwo, zaproponowano zmianę przepisów.

Nowe przepisy przygotowane przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii mają umożliwić pracodawcom wprowadzenie prewencyjnego badania pracowników na obecność alkoholu lub podobnie działających środków pod określonymi warunkami. Określą również zasady jego przeprowadzania.

Jak jest teraz? – Samodzielne badanie trzeźwości przez pracodawcę 

Aktualny stan prawny nie daje pracodawcy możliwości samodzielnego, prewencyjnego sprawdzania obecności alkoholu. Ani innych środków działających podobnie do alkoholu w organizmie pracownika. Również w sytuacji podejrzenia, że pracownik znajduje się pod wpływem takiego środka lub zażywał taki środek w czasie pracy. Nie ma podstaw do jego badania.

Zgodnie z art. 17 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi:

  • Kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona mają obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy. Okoliczności stanowiące podstawę decyzji powinny być podane pracownikowi do wiadomości.
  • Na żądanie kierownika zakładu pracy, osoby przez niego upoważnionej, a także na żądanie pracownika, badanie stanu trzeźwości pracownika przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego. Zabiegu pobrania krwi dokonuje osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe.

Co się zmieni? – Samodzielne badanie trzeźwości przez pracodawcę

Pracodawcy, po spełnieniu ustawowych przesłanek, będą mogli samodzielnie sprawdzić trzeźwość pracownika oraz obecność środków działających podobnie do alkoholu. Warto zwrócić uwagę na to, że projektowane przepisy przewidują możliwość przeprowadzania przez pracodawcę badania na obecność alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu. A nie ich zawartość w organizmie pracownika. Badanie takie na żądanie pracodawcy lub pracownika niedopuszczonego do wykonywania pracy będzie przeprowadzała także policja.

Przepisy będzie można stosować także do osób fizycznych zatrudnionych na innej podstawie niż stosunek pracy. Będą one również dotyczyły osób prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą.

Najważniejsze rozwiązania, które zawierają proponowane przepisy:

  • określenie podstaw prawnych umożliwiających pracodawcy wprowadzenie wyrywkowego sprawdzania stanu trzeźwości pracownika lub obecności środków działających podobnie do alkoholu w organizmie,
  • wprowadzenie zobowiązania pracodawcy do określenia grup pracowników, którzy będą objęci takimi badaniami. A także  poinformowanie ich o wprowadzeniu co najmniej 2 tygodnie wcześniej,
  • określenie zasad przeprowadzenia badania,
  • nałożenie na pracodawcę obowiązku niedopuszczenia pracownika do wykonywania pracy w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu lub zażywał taki środek w czasie pracy,
  • nałożenie na pracodawcę obowiązku niedopuszczenia pracownika do wykonywania pracy, gdy prewencyjne badanie trzeźwości wykaże obecność alkoholu w organizmie pracownika. Lub prewencyjne badanie na obecność środka działającego podobnie do alkoholu wykaże obecność takiego środka w organizmie pracownika,
  • uzupełnienie zawartego w art. 108 § 2 Kodeksu pracy katalogu przesłanek uzasadniających nałożenie na pracownika kary upomnienia, kary nagany lub kary pieniężnej o przypadki stawienia się do pracy w stanie po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu lub zażywanie takiego środka w czasie pracy.

Przeczytaj również:

Kodeks pracy – zmiany w urlopach rodzicielskich